In drie artikels kyk ons na die verslawingsprobleem. Daarby sal ek, naas dít wat die Bybel oor verslawing sê, ingaan op die pastoraat aan die verslaafde en sy naasbestaandes. In hierdie artikel wil ek veral ʼn aantal Bybelse riglyne trek.

As ons oor verslawing praat, dek dit ʼn wye veld. Dit is nie alleen verslawing aan dwelms en alkohol nie, maar ook medisyneverslawing, eetverslawing, seksverslawing, internet-verslawing en nog vele meer. Moet ons rook ook hierby betrek? Of jy rook hierby betrek sal afhang van jou eie siening oor rook, maar veral ook van jou definisie van die begrip verslawing. Allereers sê die begrip verslawing al iets, nl. dat jy ʼn slaaf is van iets waaraan jy onvrywillig aan vas kleef. Daar is geen vrye keuse meer nie. Dit kan nie beheer word nie, maar dit beheer jou.

Verslawing⤒🔗

Die vraag is natuurlik wanneer gesê kan word dat jy verslaaf is. Dit was vir my ʼn openbaring toe ek jare gelede op ʼn studiedag van ʼn instansie vir verslawingsorg gehoor het hoe dit uitgelê word, nl. dat jy ʼn verslaafde is as jy elke dag jouself gedwonge voel om ʼn glas alkoholiese drank te drink. Let op: dit gaan hier nie om die een glas drank nie, maar om die dwang daaragter. 

Jy moet opsluit elke dag drink. Die een ou glasie drank is natuurlik geen las vir die omgewing nie en is ook nie ongesond nie. In die praktyk praat ons dikwels van verslawing as iemand verslaaf is aan iets, in dié mate waardeur hy of sy nie normaal in die gemeenskap kan funksioneer nie, en/of groot gesondheidsprobleme het.

Die Bybel oor Verslawing←⤒🔗

Op verskeie plekke in die Bybel word gepraat oor die verslawende karakter van sonde. So het Jesus in Joh. 8:34 gesê: “Dit verseker Ek julle: elkeen wat sonde doen, is ʼn slaaf van die sonde.” Paulus waarsku in Rom. 6:12:  “Moet dan nie toelaat dat die sonde nog langer oor julle heerskappy voer en julle die begeertes van julle sterflike aardse bestaan laat gehoorsaam nie.”  In Rom. 6:14 staan daar: “Die sonde moet nie meer baas wees oor julle nie.” Daar is sprake van slaaf wees van, en beheers word deur die sonde. Die verslaafde word regeer deur ʼn sondige gewoonte waaraan hy of sy verslaaf is. Origens maak Paulus dit duidelik dat die begeerte dikwels die poort is waardeur die sonde binnedring. Dit is opmerklik hoe ʼn verslaafde dikwels ook te doen het met ander sondes wat deur sy verslaafdheid ingang verkry het. Die sonderegisters in die Nuwe Testament maak dit ook duidelik dat ʼn bepaalde sonde selde op sy eie staan.

Verskillende Vorme van Verslawing in die Bybel←⤒🔗

Die Bybel laat ook die lig val op verskillende vorme van verslawing. Maar kom mens dan nie dwelms in die Bybel teë nie? Ja, tog wel. In Gal. 5 som Paulus die werke van die vlees op. In vers 20 noem hy afgodery en towery. Die woord wat gebruik word vir towery is “farmacie”, wat beteken “medisyne voorbereiding”, maar ook towery of vergiftiging. Dit gaan in die laaste geval om die voorbereiding van middele wat die gees van die mens beïnvloed. Dit gaan oor dwelmmiddels. Dit is opmerklik dat Paulus hier towery langs afgodery plaas.

In die praktyk was daar ʼn verband tussen towery en die bedryf van afgodery. Die gees word verruim om dan afgodery te bedryf.

Die Bybel wys die gebruik van alkoholiese drank nie af nie. Daar word selfs goeie dinge gesê oor wyn. Tog word daar gereeld gewaarsku teen die verkeerde gebruik daarvan, soos in Spreuke 23: 23-35. Ek gaan nie in op die verskil tussen die Bybelse wyn en ons wyn nie.

Daar word ook gewaarsku teen ʼn verkeerde eetpatroon. Ek dink bv. aan Fil. 3: 17-19, waar Paulus die lewenswyse van die gelowige teenoor dié van ʼn heiden plaas. Hy praat van mense wat van hul maag ʼn afgod maak. Hulle lewe dus om te eet, en dit beheers hulle lewe.

Dit is opmerklik hoe Paulus dit verbind met vyandskap teenoor die kruis van Christus. Hy plaas ook die vinger daarop dat die verderf die einde van hierdie mense is. Hy lê dit bloot dat die gees waaruit jy leef verband hou met jou eetpatroon. Die woorde van Paulus maak dit duidelik dat ons eetpatroon nie ʼn saak is waarmee ons self weinig te doen het nie. In Galasiërs 5 word dit duidelik gestel dat dié wat uit die Gees van Christus leef, matigheid voor oë moet hou as vrug van die Gees.

Gevolgtrekkings←⤒🔗

1. Wanneer iemand verslaaf is, moet nagegaan word wat die agtergrond daarvan is. Daar moet gepraat word oor die vraag of ʼn mens uit die Gees van God wil lewe, en gevolglik die Gees wil toelaat om in hom of haar te werk, of anders, dat die gees van satan jou lewe bepaal. Wie God se Gees uit sy lewe verban of weghou, maak die poort oop vir allerlei sonde, waarby verslawing ook ʼn deel kan wees.
    
2. Ook moet indringend daaroor gepraat word of daar allerlei ander sonde is waaraan die mens vassit. Ons sien immers dikwels dat die een sonde kleef aan ʼn ander sonde.
    
3. Ten slotte wil ek jou daarop wys dat die satan allerlei invalspoorte gebruik om menselewens binne te dring. So weet hy ook om sy invloed aan te wend by verslaafdes. Ek verwys daarby terug na wat ek geskryf het oor die verband tussen afgodery en towery in Gal. 5:20. Ek sê nie dat elke verslaafde okkulties belaai is of van die satan besete is nie. Maar tog wys die praktyk uit dat by verslawing sprake kan wees van betrokkenheid by die okkulte en dergelike dinge. Ook daarvoor moet daar in die pastoraat ʼn oog wees en daarmee moet Bybels ewewigtig omgegaan word.