Mag sterwende vaders vandag nog hulle kinders seën, soos wat ons sien in die geskiedenis van Isak wat Jakob seën?

Die geskiedenis is bekend genoeg. Dit staan in Genesis 27. Jakob wat sy blinde vader Isak bedrieg en hom die volgende seën ontfutsel het: 'En mag God jou gee van die dou van die hemel en van die vet grond van die aarde en oorvloed van koring en mos. Volke sal jou dien en nasies voor jou neerbuig. Wees 'n heerser oor jou broers, en die seuns van jou moeder moet hulle voor jou neerbuig. Vervloek is hulle wat jou vloek, en geseënd hulle wat jou seën' (vers 28, 29).

Net mooi wanneer dit alles plaasgevind het, kom Esau ingestap. Dan blyk dit dat gedane sake geen keer het nie. Isak kan nie sy woorde herroep nie. Jakob sal geseënd bly, staan in vers 33. Daar bly maar bitter min vir Esau oor.

En so lees ons meerdere male in die Ou Testament van een persoon wat ’n ander seën. Noag wat Sem en Jafet seën (Genesis 9:26, 27), Jakob wat sy kleinseuns seën en later (Genesis 49) sy twaalf seuns: vir elkeen sy eie seën.

Mag sterwende vaders byvoorbeeld ook vandag nog hulle kinders so seën?

Wat Beteken dit om te Seën?⤒🔗

Ons kyk eers na die seëning van Isak. Watter indruk laat dit by ons? Ek is oortuig daarvan dat u dink: daar is iets magies aan hierdie seën. Immers, dit wat Isak gesê het, het hy onkeerbaar gesê. Daardie gesproke woord is so sterk en emosioneel gelaai, dat dit nie meer verander kan word nie. Die seën kan nie meer gekeer word nie. Die seën is amper iets soos 'n profesie wat, as dit eers eenmaal uitgespreek is, word dit vanself waar.

Ek het iewers gelees dat daar aan so 'n seën 'n bepaalde werksaamheid toegeken kan word; soos 'n profetiese voorspelling in 'n sterk mate nader tot 'n profetiese daad, waardeur die profeet die voorspelde feit bewerk. Met ander woorde, deurdat dit gesê word, sal dit ’n feit word. So het hierdie persoon die seënwoorde van Isak geïnterpreteer. Let op die sekerheid in vers 33: Jakob 'sal geseënd bly'.

Tog moet ons nie in daardie rigting beweeg nie. Niemand sal ontken dat Isak op daardie oomblik belangrike en beslissende woorde gesê het nie. Maar dit is nie so dat die woorde self met 'n soort toorkrag gelaai is nie. Die HERE alleen beslis oor die seën en nie die magiese woord of Isak nie. God lê hierdie woorde in Isak se mond. God sal ook vir die kragtige uitwerking daarvan sorg en Jakob se lewe laat opbloei. Hierdie eer kom nie 'n skepsel toe nie.

As hierdie woord dus eenmaal uitgespreek is, sal die seën dan outomaties uitkom? Nee, ook al staan dit nog so duidelik in vers 33 dat Jakob geseënd sal bly. Hy is inderdaad geseën. Isak kan nie hierdie woorde herroep en vervang deur ander nie. Maar die woorde doen nie outomaties hulle werk nie. Dit sal later blyk uit die geskiedenis. As die nakomelinge van Jakob in ongeloof en afgodery verval, dan is daar nie so baie volke wat hulle dien nie. Dan word hulle self gevange geneem en moet hulle in ballingskap ander volke dien.

Die seën moet in geloof aanvaar word en mag in die weg van geloofsgehoorsaamheid verwag word. Dit geld ook vir die seën wat ons Sondae in die kerk ontvang. Daarin word aan ons verkondig dat God Drie-enig beskermend saam met ons die nuwe week sal ingaan. Maar dit sal wel in geloof en dankbaarheid ontvang moet word.

Seën en Openbaring←⤒🔗

Mag ons die seën oplê net soos Isak, Jakob en Noag en ander in die Ou Testament gedoen het? Ons wil op 'n belangrike verskil wys. Isak en veral Jakob spreek baie spesifieke, persoonlik-toegespitste seënwoorde uit. Jakob se seënwoorde aan Juda oor die septer wat van hom nie sal wyk nie en oor die koms van Silo (die Messias), is bekend. Dit toon aan ons dat die HERE Isak en Jakob en ook ander gebruik het om nadere openbaring te gee. Hulle mog al seënend die nadere ontvouing van God se heilswerk dien. Oftewel: hulle profeteer. Hulle kry sig op die weg wat God gaan, na die koms van die Messias, en spreek hulle daaroor uit.

Wel, ons oupas kan nie meer vandag op hierdie manier hul kinders en kleinkinders seën nie. Hulle kan nie elkeen van hul kinders 'n spesifieke, vir elkeen 'n eie seën saamgee nie. Hoekom nie? Die HERE neem nie nou meer die monde van (ou)pa’s in diens vir 'n nadere ontvouing van sy heil nie. Dit is nie meer nodig nie. Die Skrif is vir ons genoeg. Daarin staan alles wat ons nodig het om te weet vir God se eer en tot saligheid van hulle wat aan Hom behoort (NGB art 2.) Het ons as Nuwe Testamentiese gelowiges dan daarin agteruitgegaan? Nee, glad nie. God het Homself juis in die geheel van die Skrif ryker geopenbaar as in die tyd van die aartsvaders Isak en Jakob. Hy het ons die vervulling van hulle seënwoorde laat sien.

Seënwens←⤒🔗

Ons lees in die Nuwe Testament nie, vir sover aan ons bekend, dat mense mekaar seën of die seën oplê nie. (Ek praat nie hier van die seën in die erediens nie. Daar is dit immers die seën wat die ampsdraer aan die gemeente oplê. Hy doen dit op die uitdruklike bevel van God self – Numeri 6:22-27, wat weer in allerhande apostoliese seënwoorde deurklink.)

Wel lees ons die woord van die Here Christus: 'seën wie u vervloek'. Die apostels Paulus en Petrus gryp terug na hierdie woord (Romeine12:14; 1 Korintiërs 4:12; 1 Petrus 3:9). Daar word nie bedoel dat ons die vervolgers 'n seën moet oplê nie. Hoe sou ons mense 'n seën kon oplê, van wie duidelik is dat hulle ons oor ons geloof vervolg? God se seën kan mos nie op so 'n handeling rus nie? Ons sal dit soos volg moet uitlê: Christus dra aan ons op om ons vervolgers die goeie toe te wens, te bid dat God hulle die goeie sal skenk. Deur vriendelik te bly, hoop jy vurige kole op die hoof van die teenstanders. Jy vertel hulle van die evangelie en probeer so om vir hulle tot 'n seën te wees.

Hoe jy hierdie tekste ook al verder verklaar, die seënende (ou)pa wat sy (klein)kinders seën kom nie hier in beeld nie!

Wat ons wél kan doen is om ʼn ander tot seën te wees. Ons huweliksformulier stel dit so: 'Bly trou aan mekaar en wees so seënryk werksaam op die plek wat God u in die gemeente en in die samelewing gegee het'. In hierdie formulier word ook gebid dat die getroudes 'mekaar trou bly ... tot seën van hul naaste'. Seënryk werksaam: deur 'n voorbeeld te wees wat aantrek in hoe jy die HERE dien, en so padwysers te wees na Hom toe. Jy mag iets beteken vir die regte lewensontplooiing van die ander, sodat sy lewe steeds meer vrugte van geloof, hoop en liefde sal voortbring.

Wat ons verder mag doen en wat ook gereeld gebeur: ons kan vir mekaar die seën van die HERE toewens, toebid. Ons kan dit doen op allerhande geleenthede: met 'n verjaardag, op 'n troudag. So 'n seënbede hou stilswyend 'n oproep in. 'n Appèl om trou te wees, gehoorsaam te wandel in die weg van God se gebooie. Slegs op hierdie manier mag ons immers 'n seën verwag!