Soms hoor jy iemand daaroor vertel: hoe hy in “tale bid”. Na alles wat ek hieroor gehoor en gelees het, kan ek iets daarvan verstaan. Jy prys God en word ook self bly hieroor. Hierdie manier van bid kan ook “lofprysing” genoem word.       

Soms is dit nodig om aan ʼn geloofservaring ʼn stem te gee. Om gewoonweg te probeer sê wat daar in die omgang met die Here ervaar word. Dit wil ek doen ten aansien van bid wat ook “lofprysing” genoem word. Want soms voel ons onsself  armer as wat ons in werklikheid is. Ons almal het wel deeglik soortgelyke ervarings. Mag ons onsself daarmee geseënd ag. As ons dit as ʼn geskenk kan beskou. Ek probeer verstaan wat dit beteken as mense getuig van die ervaring: in tale praat. Maar eintlik probeer ek verstaan wat die evangelis Lukas bedoel as hy verslag doen in Handelinge oor die ervaring van ander mense; hoe hulle, “elkeen in sy eie taal waarin ons gebore is” oor die groot dade van God praat (Hand. 2:8). Ek probeer ook verstaan wat die apostel Paulus bedoel as hy in 1 Korintiërs 14 skryf: “Want as ek in ʼn taal bid, dan bid my gees, maar my verstand is onvrugbaar” (vers 14). Blykbaar volg so ʼn gebed ʼn ander pad as die een van jou verstand. Of word die verstand ingehaal deur die emosie. Jou hart word vry om God te kan prys. Vry soos ʼn voël styg jy uit bo die eie verstandelike kontroles en deurdagte woordkeuses. In Jerusalem en Korinte het dit gebeur. Mense het bo hulleself uitgestyg en amper nie meer gesing tot eer van God nie. In die openbaar ... almal mag of selfs moes dit hoor. Die groot dade van God, die geheimenisse in Christus, wat nou deur die Gees geopenbaar is. Oor Jesus wat die Messias is. Oor Getsémane en Golgota, oor Paasfees en Pinkster. Hardop en in die openbaar, sonder skaamte of beperkings.

Gedagtig aan die lofprysende gebede kom steeds weer die vers uit Efesiërs 5 in my gedagtes op: “Spreek onder mekaar met psalms en lofsange en geestelike liedere; en sing en psalmsing in julle hart tot eer van die Here” (5:19). Dit gaan hier ook oor die vervulling van die Gees. Die enigste keer wat Paulus in bevelvorm spreek: maar word met die Gees vervul (5:18). In ʼn mooi teenstelling: “Moenie dronk word van wyn nie – daarin is losbandigheid; maar word met die heilige Gees vervul”. Hoe kom die vervulling tot uiting? Hoe stroom jy oor as die hart vol is? Deur te spreek in psalms, lofsange en geestelike liedere.

Spreek in… Dan dink ons aan deklamasie. Op homself glad nie snaaks nie: as jy die Psalms uit jou kop ken en uit die hart kan opsê. Maar blykbaar bedoel Paulus ʼn entoesiastiese manier van praat. Hy gebruik immers dieselfde werkwoord ”spreek” as by die (vreemde) tale in Handelinge en 1 Korinte. Dit is lofprysend spreek. In die taal van die lofprysings en liedere.

Ons, gereformeerde mense, het ʼn sterk tradisie van sing tot eer van God. Uniek in die wêreld: al honderd en vyftig Psalms berym en met musiek getoonset. Ons het ʼn skat van gesange wat ons besig is om te ontdek. Ook die opwekkings- en kinderlied is ontdek. Dit is heerlik om al singende meegesleep te word. Om God te prys en tegelykertyd self ook in die geloof bly te word.

Ken jy dit: al singende bly word? Dat die gesing van God se lof jou so meesleur dat jy net wil aanhou sing? Soms sleep ʼn lied jou so saam dat jou hart bo die woorde uitstyg. En jou hart is vol aanbidding, en liefde vir ons Heiland. Kyk, sou Paulus dan so iets bedoel het as hy in sy brief aan die kerk in Korinte skryf: “Want as ek in ʼn taal bid, dan bid my gees, maar my verstand is onvrugbaar". Liedere kan ontroering losmaak. Soms is die indruk wat die Woord op jou maak, te groot om in woorde saam te vat. Dan gee die Gees jou ruimte in ʼn lied, in woorde wat iemand anders getoonset het. Om jou te uit in woorde wat jy self nie so sou kon vind nie.

Ons vergeet soms dat om te sing ook ʼn vorm van gebed is. Kyk maar na al die baie Psalms: hulle is gebede tot God, gebore uit allerhande omstandighede. Gebede gekomponeer met musiek. En deur die Gees aan jou gegee om jou te uit teenoor God. Dan gebeur dit in ʼn samekoms van die gemeente: sommiges kom met ʼn psalm (1 Kor. 14:26). Ja ook met leringe of ʼn openbaring. Maar ook met ʼn nuwe pasgebore psalm, dit is ʼn loflied vir die Here. Om aan jou lofprysing ruimte en vorm te gee.

Ek lees in die Woord: “Ek sal met die gees psalmsing, maar ek sal ook met die verstand psalmsing” (1 Kor. 14:15). Dit is goed om te weet wat jy sing. Sing met jou verstand. Maar jy mag ook mekaar herinner aan die ander uiterste: lofsang met jou gees. Jou hart leegmaak voor die Here. En tot jou vreugde opmerk dat dit telkens weer volstroom.

Lofprysend sing en bid: dit is soos ‘n elektriese draad met twee stroomdrade, ʼn positiewe en ʼn negatiewe draad. Die een draad voer die elektrisiteit aan, die ander een voer dit weer af. Ken jy die ervaring: dat die sang, bedoel om God te eer, terselfdertyd ook jouself ryker maak? Jou hart leegmaak voor God en dat dit terselfdertyd weer vol stroom? Ken jy dit: ʼn lied sing en uit jou hart uitsing, verby woorde? So kom ons naby aan wat die Skrif ons vertel oor bid en lofprysing, met jou gees en/of jou verstand. Die mooiste is: as ons sing, kom ons tonge los. Elkeen kan homself in ʼn lied uit tot eer van God! Selfs al durf jy byna nie hardop te bid waar ander mense by is nie. Selfs as jy moeilik jou woorde kan formuleer en nie vrymoedig oor God kan spreek nie. Sing is ʼn geloofsuiting wat ons almal ken. Dit sal ons waag: hardop en in die openbaar. Byvoorbeeld in ʼn lied na die preek; as die harte oop staan vir ons Verlosser en ons stemme een koor van lofsang is. Die apostel raai ons aan: ‘Praat onder mekaar…’ As die lofprysing vir God maar net die toon van die onderlinge gesprek in die kerk sou bepaal…

Ten slotte, ʼn wenk. As dit vir jou moeilik is om in die openbaar hardop te bid, probeer dan hardop bid as jy alleen is. Roep God aan, letterlik. Praat met Hom. Oor alles wat in jou hart leef. Bid met jou verstand, maar ook met jou gees. En moenie vergeet om God te vertel wat Hy vir jou beteken nie. Dit is lofprysing. As jy persoonlik, in jou kamer hardop bid, kom die lofprysing los. Kom jou tong los tot eer van God. Ook hiervoor mag jy bid.