'n Mens sou dink dat die tyd van openbare teregstellings al lankal verby is. In 'n beskaafde samelewing gebeur so iets net nie meer nie. En tog was ons oor die afgelope dekade in Suid-Afrika ooggetuies van 'n openbare teregstelling wat plaasvind: die teregstelling van 'n godsdiens. Die godsdiens wat in die openbaar tereggestel word, is die gereformeerde godsdiens, veral soos dit in die Calvinistiese lewensbeskouing na vore tree. En die gevolge van hierdie teregstelling is vernietigend vir die hele samelewing.

Hoe Vind die Teregstelling Plaas?⤒🔗

Die Calvinisme is in die openbare media op verskillende maniere aangekla, verhoor en gevonnis. Die aanklagte was wydlopend. Die gewildste aanklag was dat die Calvinisme die godsdienstige vleuel van die stelsel van apartheid was. Daarmee saam is die Calvinisme daarvan beskuldig dat dit inperkend, onderdrukkend, onregverdig, geveins en liefdeloos is.

Die eienaardige van die "verhoor" was dat getuienis blykbaar onbelangrik was. As dit by karaktermoord kom, maak getuienis in elk geval nie saak nie. Die uitspraak was in elk geval byvoorbaat duidelik: Skuldig! Die vonnis is aan die publiek oorgelaat: Roei die Calvinisme met wortel en tak uit. Die gevolg was 'n openbare teregstelling wat nou al vir meer as tien jaar aan die gang is.

Waarom Vind hierdie Teregstelling Plaas?←⤒🔗

Weliswaar was daar mense wat in die verlede onder die naam van die Calvinisme dinge gedoen en gesê het wat die Calvinisme nie tot eer strek nie. Dit het aan die Calvinisme 'n slegte naam gegee.

Maar die eintlike rede vir die "aanklag" was dat die Calvinisme gedemoniseer moes word. Die Calvinisme se aartsvyande — die liberalisme en die humanisme — soek altyd en orals geleentheid om die Calvinisme in onguns te bring. Die Groot Verandering van 1994 is dan deur hulle aangegryp om eens en vir altyd van die Calvinisme in Suid-Afrika ontslae te raak. Maak die Calvinisme tot sondebok vir alles wat verkeerd is en die openbare teregstelling sal vanself volg. Dit was die strategie. Tot dusver oënskynlik met groot sukses.

Wat is die Gevolg van die Teregstelling?←⤒🔗

Die direkte gevolg van die teregstelling is dat selfs Gereformeerdes sku geraak het om hulle met die Calvinistiese lewensbeskouing te identifiseer. Die eerste tree waarmee hulle retireer, is om hulle van die naam "Calvinisme" te distansieer ("enige '-isme' is verkeerd"; "Calvyn sou self nie van die naam gehou het nie").

Natuurlik is die naam waarmee ons hierdie lewensbeskouing noem, van minder belang. Die probleem kom egter by die tweede tree wat agteruit gegee word, wanneer ons van hierdie lewensbeskouing self begin wegskram. As ons hieraan sou deelneem, is ons aandadig aan die openbare teregstelling.

Wat word in die Proses Vernietig?←⤒🔗

Die teregstelling van die Calvinisme gaan immers nie maar net oor die uitwissing van 'n naam nie. Dit gaan oor die uitwissing van die manier waarop ons, ons hele bestaan verstaan en daaraan sin gee. Die lewensbeskouing van die Calvinisme berus op die erkenning van die koningsheerskappy van God oor alles en almal. God regeer. Onder sy Goddelike heerskappy leef en werk alle skepsele — of hulle dit nou wil erken of nie. "Uit Hom en deur Hom en tot Hom is alle dinge" — soos Romeine 11:36 dit stel.

Daarom kom alle eer Hom toe. Om God te eer en te verheerlik, is die sin van ons hele bestaan.

Om die eer aan God te laat toekom, moet ons Hom onvoorwaardelik gehoorsaam. Want as algehele Koning het God absolute gesag. Vir die Calvinisme is gesag 'n sentrale begrip. God se gesag moet erken word deur Hom te gehoorsaam.

Die gehoorsaamheid wat God se gesag opeis, is egter nie 'n slaafse gehoorsaamheid nie, want God regeer nie soos 'n tiran uit dwang nie, maar as 'n Vader in liefde (Jes. 40:10, 11). Daarom eis sy vaderlike gesag dat ons Hom soos kinders in liefde gehoorsaam.

In sy Vaderliefde het God in genade aardse owerhede ingestel sodat onreg en boosheid in die samelewing ingeperk kan word. Aan hierdie owerhede verleen Hy aardse gesag (NGB art. 36) en Hy verplig alle onderdane om hulle aan die gesag van owerheidsinstansies te onderwerp (Rom. 13:1-7). So sorg God in sy Vaderlike liefde dat daar in elke samelewing wet en orde gehandhaaf word. Want Hy is 'n God van orde, liefde en vrede (1 Kor. 14:33). So beskou die Calvinisme die samelewing as iets wat onder God se gesag georden word en steeds verder georden moet word.

Maar met die teregstelling van die Calvinisme is hierdie hele samelewingsbeskouing van die tafel gevee. Die gevolg is dat die strewe na 'n geordende samelewing onder gesag van God begin plek maak het vir 'n samelewing wat hom nie meer onder die gesag van God stel nie. Hierdie grondverskuiwing het oor die afgelope paar jaar in ons samelewing al duideliker sigbaar geword. Die konsekwensies van hierdie verskuiwing is vernietigend.

Wat is die Konsekwensies?←⤒🔗

Talle konsekwensies kan uitgewys word. Een van die ellendigste konsekwensies is die verbrokkeling van gesinstrukture. Veral die posisie van die vader van die huis en sy gesag het onder groot druk gekom.

Die feminisme-beweging het hierin 'n groot aandeel. As hulle veldtog maar net teen verkeerde optrede van vaders gemik was; maar hulle doel is blykbaar die demonisering van die hele "patriargale sisteem". Hoe meer sukses hulle teen die "patriargale sisteem" behaal het, hoe meer het die gesag van die vader in elke huis grond verloor.

Die ellende hiervan het al verder uitgekring. Met die aantasting van die vaderlike gesag het die vyfde gebod direk in gedrang gekom. En, soos Sondag 39 van die Kategismus die vyfde gebod verklaar, het eer en gehoorsaamheid aan jou ouers direk te doen met eer en gehoorsaamheid aan "almal wat oor ons gestel is". Wanneer gesag en gehoorsaamheid in die huisgesin die wyk neem, brei dit uit na 'n samelewing wat hulle nie meer aan die gesag van owerhede steur nie. Ongehoorsaamheid aan ouers lei tot ongehoorsaamheid aan die landswette.

Maar die ellende hiervan kring al verder uit. Elke aardse vader is bedoel om hier op aarde toonbeeld te wees van ons hemelse Vader se gesag en liefde en sorg (Matt. 7:11). As die aardse vaders egter begin retireer, dan is ook die hemelse Vader al minder sigbaar in die samelewing. Ook die gesag van ons hemelse Vader word dan in twyfel getrek of selfs geïgnoreer. Gevolglik word God se Woord en wet al makliker verwerp of op die glybaan geplaas.

'n Samelewing waarin hierdie verskuiwing plaasgevind het, bevind hom in 'n situasie lynreg teenoor die beskouing van die Calvinisme. Gesag, wet en orde — per definisie God se gesag en wet en orde — is nie meer die fondament waarop die samelewing berus nie. In die plek daarvan tree chaos in.

Wat is die Simptome? Is daar 'n Uitweg?←⤒🔗

Die simptome van so 'n ordelose samelewing lê wyd gesaai in Suid-Afrika. Bloot gemeet aan God se wet, kan die volgende genoem word:

• God sê: "Jy mag naas My geen ander gode hê nie."
  In Suid-Afrika sê ons: "Daar is naas die Here ook baie ander gode."

• God sê: "Jy mag die Naam van die Here jou God nie misbruik nie."
  In Suid-Afrika sê ons: "God se Naam mag maar in rolprente, op TV en in boeke vryelik misbruik word."

• God sê: "Gedenk die Sabbatdag."
  In Suid-Afrika sê ons: "Vergeet maar van die sabbatsgebod en bring die dag van die Here soos enige ander dag deur."

• God sê: "Eer jou vader en jou moeder."
  In Suid-Afrika sê ons: "Ignoreer jou vader en jou moeder."

• God sê: "Jy mag nie egbreek nie."
  In Suid-Afrika sê ons: "Jy mag maar egbreek; pas net op dat jy nie VIGS kry nie."

• God sê: "Jy mag nie jou naaste se goed begeer nie."
  In Suid-Afrika sê ons: "As 'n ander meer as ek besit, kan ek 'n herverdeling van rykdom opeis."

Die enigste gebooie wat blykbaar nog 'n staanplek in ons samelewing oorgehou het, is die verbod op moord en die verbod op diefstal. Maar omdat die basiese gesagstruktuur van die samelewing ondermyn is, gaan dit swaar gebuk juis onder die oortreding van hierdie twee gebooie. Ons lyk na 'n samelewing wat sy beginsels en waardestelsel verloor het. Hieroor moet ons egter nie verbaas wees nie, want ons het die draer van daardie beginsels en waardes, die Calvinisme, in die openbaar tereggestel.

Is daar 'n manier om die waardes en beginsels wat ons tereggestel het, weer te kan herstel? By God is daar altyd 'n uitweg. Waar ons sonde ons in die noute laat beland het, is die uitweg wat God vir ons aanwys, altyd dieselfde: Kom tot stilstand, bely voor Hom, draai om, keer terug.

Die terugkeer wat nodig is, is nie soseer 'n terugkeer na die Calvinisme nie, maar 'n terugkeer na dit wat deur die Calvinisme voorgestaan word, wat deur die gereformeerde godsdiens gepreek word: 'n terugkeer na God en sy Woord.

'n Samelewing wat voor God en sy gesag buig — nie uit dwang nie, maar gewillig; nie halfhartig nie, maar met oorgawe; nie teësinnig nie, maar in liefde — het 'n belofte om aan vas te hou. Hierdie belofte het God in sy Vaderlike goedheid en koninklike gesag saam met sy wet gegee: "Ek bewys barmhartigheid aan duisende van die wat My liefhet en my gebooie onderhou".