Hoe beoordeel ek as Christen 'n fliek? Ek weet nie waarna om te kyk en waarna om te luister nie. Al wat my vriende gewoonlik sê is: dit was 'n goor fliek of dit was nou 'n bak fliek; dit was 'n spannende fliek of dit was nou 'n ver­velige fliek. En as ek dit durf waag om die fliek as Christen op meer punte te kritiseer, dan word ek as 'n onvolwasse mens gespot wat net altyd met alles wil foutvind. Ek weet nie meer wat om te sê nie en daarom bly ek ook nou maar stil en raak 'n onkritiese kyker.

Baie van ons jong gelowiges het hierdie probleem. Indien hulle dit durf waag om 'n fliek te kritiseer, dan word daar gesê dat hulle nie die dieper betekenis en kuns van die fliek kan raak sien nie, Die gevolg is dat hulle naderhand niks meer sê nie, omdat hulle dink dat dit te ingewikkeld is om 'n fliek as Christen krities te beoordeel. Mag dit tog nooit gebeur dat ons gelowiges se kritiese stem stil raak nie. Laat ons dit opnuut duidelik stel dat dit glad nie so ingewikkeld is om 'n fliek te beoordeel nie. Die Sinode van 1958 het Deputate benoem om 'n studie te maak van die moderne vorms van ontspan­ningslewe waaronder die bio­skoop. Hierdie Deputate het 'n baie indringende studie gemaak en uit hulle verslag word enkele gedagtes deurgegee wat ook in 1990 kan help om flieks, video's en TV-flieks in 'n breër perspektief te beoordeel.

Die Betekenis van 'n Fliek⤒🔗

In wese is 'n fliek die reproduksie van lewende figure wat handelend en sprekend voor die kyker op­tree. Hierdie tegniek van die fliek maak dit 'n baie aantreklike ont­spanningsmiddel vir die mens. Die film waar die beelde van lewende persone handelend en sprekend optree, het die vermoë om al die moontlikhede van aanskoulike beïnvloeding ten volle te benut. Elke fliek is dus 'n belangrike beïnvloedingsmiddel wat op die bewussyn van die kykers inwerk, wat bepaalde gedagtes en gedag­terigtings daar kan tuisbring, wat die denke van die kyker in 'n bepaalde rigting kan stuur en wat kan help om 'n bepaalde lewens- en wêreldbeskouing by die kyker te vorm.

In die verslag word dit duidelik gestel dat die Christen teen die film as sodanig geen beswaar kan hê nie, aangesien dit as 'n koste­like gawe van God gesien kan Word wat ook in diens van God se koninkryk gebruik kan word. Die film is 'n middel wat in staat is om verheffend en veredelend op die mens in te werk en wat tot groot voordeel aangewend kan word. Dit is egter ook so dat hierdie kos­bare gawe van God aangewend kan word om 'n onchristelike lewenstyl by die mens aan te kweek.

Verskillende Groepe←⤒🔗

In die verslag word tussen verskil­lende groepe flieks onderskei. Die eerste groep is flieks van hoog­staande gehalte. Dit is flieks met 'n sterk en gesonde morele strek­king; flieks wat, net soos boeke van dergelike aard, die toeskouer laat voel dat dit hom verryk het, nie alleen aan kennis nie, maar ook aan besieling. Die tweede groep flieks is films met 'n onskuldige karakter. In hierdie groep val films met 'n voortreflike kunstige inhoud soos die verfilming van hoogstaande en gevierde letter­kundige werke, biografieë, ope­ras, kinderprente en tekenprente. Dit is films wat 'n wêreld van in­teressanthede, kuns, musiek en kleurvolle tonele op 'n bevatlike manier aan die kyker bied. Hieron­der val ook die dokumentêre film wat allerlei opvoedkundige sake verbeeld. Die derde groep flieks is die groep flieks met 'n verkeerde invloed. Hierdie verkeerde invloed gaan ons nou vervolgens in meer diepte bespreek.

Die Uitbuiting van Seks←⤒🔗

Die verslag stel dit dat die seksuele lewe van die mens nie 'n sondige verskynsel as sodanig is nie en dat dit as 'n realiteit van die lewe in die flieks verbeeld kan word. Die probleem is egter dat baie flieks eerder die banale en die prikke­lende van seks op die voorgrond plaas as die edele. Let dus daarop of daar in die fliek 'n vrye liefde as 'n vanselfsprekendheid ver­kondig word; of die huwelik 'n ondergeskikte plek inneem en of die huwelik as 'n las en 'n hinder­nis in die liefdespad gesien word. Waak daarteen dat daar by jou nie geleidelik 'n liefdes- en huweliksmoraal gekweek word nie wat strydig is met dit wat Gods Woord jou leer.

Die Mens in die Middelpunt←⤒🔗

So dikwels gaan dit in die flieks net om die mens wat met sy drange, behoeftes, skoonheid, vernuf en krag in die middelpunt en voorgrond staan. Dit is die mens wat ten koste van geestelike waardes verheerlik word. Ons kykers word voortdurend aan 'n lewenstyl blootgestel wat ten diepste vreemd is aan dit waaraan jy as Christen-Afrikaner gewoond is. 'n Gesinslewe word uitgebeeld waarin huisgodsdiens en kerkbesoek oor die algemeen geen plek het nie. Natuurlik gaan dit in die fliek om die dramatisering van een of ander lewensepisode en is daar in die fliek 'n eensydige uit­beelding van die lewe en kan elke fliek nie die lewe in sy algemene verloop uitbeeld nie. Hierdie voortdurende blootstelling aan eensydige dramatiserings kan egter naderhand by die kyker ook skeefgetrekte eensydighede tot gevolg hê.

Misdaad en Vreesmotiewe←⤒🔗

In die reël bied die spanningsfilm een of ander misdaad wat opgelos moet word. Dit is egter wel so dat die misdadiger die een is wat ondergaan. Dit neem egter nie weg nie dat die kykers vandag ter wille van spanning met 'n oorvloed van misdaad gekonfronteer word. Die vraag kan gevra word of al hierdie misdaadfilms nie misdaad by die potensiële misda­diger kan stimuleer nie en of die tegniek vir die konkelwerk nie ook in die misdaadflieks aangeleer kan word nie. Dan is daar ook nog die flieks wat die vreesemosies van die kyker wil uitbuit. Gedrogte en wrede tonele word vertoon en die kyker word gedaag om te kyk wie die fliek vreesloos sal kyk.

In die Algemeen←⤒🔗

Daar kan by dit wat reeds genoem word nog ander fasette genoem word wat 'n verkeerde invloed op jou as Christen kan hê. Beteken dit nou dat jy as gelowige nie meer na flieks en video's moet kyk nie? Nee, jy kan jou nie in 'n onrealis­tiese klooster terug trek nie. Die kernpunt is dit dat jy as Christen krities in die lig van die Bybel die flieks moet beoordeel. Nooit mag jy 'n onkritiese kyker word nie. En as jy vooraf weet dat 'n bepaalde fliek 'n verkeerde invloed op jou kan hê, dan bly jy eerder weg.