Aan die einde van die kerkdienste word die seën deur die voorganger uitgespreek. God het die laaste woord in die eredienste en met hierdie woorde mag ons huis toe gaan. Wat hou die woorde van die Here in en wat beteken dit vir ons? Is dit ʼn wens, ʼn verkondiging of betuiging? Hierdie seën van die Here deur Aäron is vir baie van ons ʼn ritueel wat nie altyd begryp word nie. In die kerktydskrif Nader Bekeken word ʼn mooi artikel daaraan gewy. Ek gaan probeer om die belangrikste daarvan deur te gee. Ons kan almal daarvan leer.

Die seën van Aäron soos wat ons dit uit Numeri 6:24-26 ken, is nie altyd in die kerk gebruik nie. Dit was Luther wat dit in die Reformasietydperk weer ingestel het as slotseën aan die einde van die erediens. Die seën lui as volg:

²⁴  Die HERE sal jou seën en behoed;
²⁵  die HERE sal sy aangesig oor jou laat skyn en jou genadig wees;
²⁶   die HERE sal sy aangesig oor jou verhef en aan jou vrede gee.

Die Bewoording⤒🔗

Die seën se skoonheid is voortreflik. Dit is baie mooi in samestelling en ʼn pragtige stukkie kunswerk. Hierdie voortreflike stukkie kuns is in die Hebreeuse teks meer duidelik as in ons vertaalde tekste. Die naam HERE skyn daarin soos die son. Elke woord en sinnetjie straal uit wat die Here vir sy kerkvolk beteken. Elke reël bestaan uit twee dele waarby die eerste reël groter in betekenis is as die daaropvolgende reël. Die reëls is so gebou dat die tweede reël weer langer is as die eerste en die derde weer langer is as die tweede reël. Die seën swel aan soos ʼn stroom wat oor die gemeente uitgegiet word. Die seën is oor die hele volk uitgespreek. Tog word dit ook aan elkeen individueel gerig. Elke lid van die gemeente ontvang die heil van God individueel.

Kom ons kyk na enkele woorde in die seën. As die Here sy volk seën, beteken dit dat die lewe tot volle bloei kom (Deuteronomium 28). Dit gaan dus om ʼn lewe in liefde tot Hom (Deuteronomium 30:6). Sy volk mag reken op sy beskermende sorg. Wie in sy seën deel, loop sy pad in die lewe onder hoë begeleiding en word by die seën bewaar (Psalm 121).

“Die HERE sal sy aangesig oor jou laat skyn en jou genadig wees”. Om te verstaan wat dit beteken, word ons verwys na Spreuke 16:15. “In die vriendelike blik van die koning is lewe, en sy welgevalle is soos ʼn wolk van die laat reëns.” Dit staan in kontras tot die woede van die koning. In sy vriendelike blik kan ons op sy guns reken. Hy kyk in goedheid na ons en het ʼn welgevalle in ons. In Psalm 44:4 en Psalm 98:16 en 18 sien ons dat die vriendelike blik van die Here en sy genade met ons saamgaan. Mag die Here ons welwillend wees en ons vriendelik aankyk. Op grond hiervan mag ons as gelowiges baie van ons groot Koning verwag. Die Here is genadig. Dit wys op sy onverpligte goedheid en barmhartigheid, sy vergewende guns.

Die laaste reël van die priesterseën is soms moeilik om te begryp. “Die HERE sal sy aangesig oor jou verhef en aan jou vrede gee.” Dit beteken dat die Here sy oë ophef na ons. In die Psalms slaan dit op die feit dat die bedreigde Israeliet met sy oë om hulp vra (Psalm 121:1 en Psalm 123:3). Dit gaan om ʼn besondere manier van om na iemand te kyk. Die Here kyk met besondere aandag na sy kinders. Sy oë is op die regverdige gerig (Psalm 34:16). Die weelde van die verbond word so aan ons verseker. Die slotakkoord van die priesterseën is die hoogtepunt van die seën. Die seën kry hier sy klimaks. Die woord vrede is in die Bybel die samevatting van al die heil wat die Here aan sy volk gee. Dit het betrekking op ons hele bestaan, ons verhouding met God, die bloei van ons lewe, ons intermenslike verhoudings, ja, ons ewige geluk. In die woord vrede is alles ingesluit wat die Here aan sy kinders wil gee (Psalm 119:165) en waarmee Hy seën (Psalm 29:11). Die slot van die priesterseën sê aan ons dat die Here daadwerklik sy heil in ons lewe tot stand bring en dit uitwerk.

Die Fondament van Ons Versoening←⤒🔗

Hoe is dit moontlik dat die Naam van God aan die einde van die diens op ons gelê word en ons in die Here se guns en vrede mag huistoe gaan? Om op hierdie vraag ʼn antwoord te kry, moet ons Levitikus 9:22 lees: “Daarna het Aäron sy hande na die volk opgehef en hulle geseën”. Dit is gedoen nadat daar versoening bewerkstellig is. Nadat Aäron die vereiste offers gebring het, kan hy sy hande met seën na die volk ophef. Ons kan aanneem dat hy toe nog op die kant van die brandofferaltaar gestaan het. Dit was vir Israel en is ook vir ons leersame prediking. God kom na ons toe wanneer ons skulde versoen en weggeneem is. Aäron kan alleen maar die seën uitspreek vanweë die bloed wat die sonde voor God bedek. Ons as Nuwe Testamentiese gelowiges kan eers regtig met die seën huis toe gaan omdat Christus een keer met sy offer ons sondes wegneem (Hebreërs 9:26). In die hemel bewerkstellig Hy steeds weer vir ons versoening vir ons sondes (1 Johannes 2:22). Hy is ons Pleitbesorger en Advokaat wat voortdurend wys na sy offer.

Voorwaarde←⤒🔗

Is dit nou ook vanselfsprekend dat elke kerkganger die seën van die Here wegdra soos dit in Psalm 24:5 staan: “hy sal seën wegdra van die Here”? Die betrokke psalm gee ons die antwoord. Dit gaan om dié wat rein van hande en suiwer van hart is. Gehoorsaam die Here volg, opregtheid en trou in sy diens, dit vra die Here van ons. Daar is dus nie so iets soos vanselfsprekendheid van die seën nie. Die Here seën die regverdiges en hulle wat die Here vrees (Psalm 115:13). Die laaste woorde in ons eredienste kry nie outomaties hulle vervulling nie. Die kinders van God wat gelowig na die Evangelie geluister het, hulle mag ryk huis toe gaan. Hulle dra die seën huis toe. Hulle mag weet: ons/ek is in God se beskerming. Hy let op my, individueel gee Hy sy heil aan my.